Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2008

Εκπαίδευση: Η γενεσιουργός αιτία της Διαφθοράς

Σήμερα (χθές), διάβαζα στα ΝΕΑ, την παρέμβαση του κ. Μποτόπουλου, Συνταγματολόγου και Ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, υπό τον τίτλο «Αξίωση στην Απαξίωση», η οποία ξεκινά με την φράση: «Ένα πρωτόγνωρο πολιτικό νέφος σκεπάζει την Ελλάδα…»


Εκφράζει την σκέψη του και διατυπώνει συγκεκριμένες προτάσεις, ο οποίες είναι ενδιαφέρουσες. Κατά την άποψή μου, όμως, η εκτίμησή του είναι λανθασμένη.


Είναι λανθασμένη διότι, το Ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του έδειξε δείγματα σήψης, παρακμής και διαφθοράς. Τόσο πολύ, που έπρεπε να φέρουμε ξένους για να «βάλουν τα πράγματα σε μία τάξη». Και όταν αυτοί, γίνονταν μέρος εκείνου του σάπιου συστήματος διακυβέρνησης, τους διώχναμε για να «καθαρίσουμε τον τόπο». Αυτό, επαναλήφθηκε αρκετές φορές. Άρα, δεν είναι πρωτόγνωρη η κατάσταση την οποία καλούμαστε να διαχειριστούμε.


Είναι λανθασμένη γιατί, κάθε φορά που φτάναμε σε αυτό το σημείο – και έχουμε φτάσει αρκετές φορές έως τώρα – το πρώτο πράγμα που κάναμε, ήταν να λοξοκοιτούμε προς τους «συμμάχους» μήπως και ξεπατικώσουμε κάποιο σχέδιο ή αντιγράψουμε καμιά ιδέα…


Ελπίζω να με συγχωρεί ο κ. Μποτόπουλος για την διατύπωση των σκέψεών μου, σε κρίση των δικών του. Δεν προσπαθώ να τον θίξω. Κατανοώ απόλυτα την ανάγκη του για αντιπολίτευση. Όμως, δεν διορθώνονται έτσι τα πράγματα…


Μέσα σ’ ένα δεδομένο σύστημα διακυβέρνησης, ευθύνη φέρουν όλοι όσοι «εμπλέκονται». Πώς είναι λοιπόν δυνατόν, να προτείνουν λύσεις εξόδου από το αδιέξοδο εκείνοι, οι οποίοι έχουν ευθύνες; --- Γιατί τα πράγματα δεν έφτασαν εδώ στα ξαφνικά, με την ανάληψη της διακυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία και τον Κώστα Καραμανλή.


Το έδαφος προετοιμάστηκε και καλλιεργήθηκε συστηματικά, χρόνο με το χρόνο και σιγά-σιγά ούτως, ώστε σήμερα να είναι ώριμες οι συνθήκες, για να εγκλωβιστεί η κοινωνία μας είτε σε παλινδρομικές κινήσεις μεταξύ νέων και παλαιών δεδομένων ή ακόμη χειρότερα, στην απάθεια και τον πεσιμισμό.


Ξέρετε, η διαφθορά δεν είναι κάτι το απρόσωπο. Μπορεί να μην έχει μορφή, όπως ακριβώς και ο αέρας, έχει όμως μυρωδιά. Εμπεριέχει μικροσωματίδια, σαν κι αυτά της νικοτίνης και της πίσσας που, καθώς εισπνέονται γεμίζουν κάθε κυψέλη των πνευμόνων του καπνιστή. Και όσοι καπνίζουν, γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο ένα ή στα δέκα τσιγάρα. Η ζημιά είναι πάντα η ίδια.


Φανταστείτε λοιπόν: μπορεί κάποιος, ο οποίος είναι συνειδητός καπνιστής, να σας πείσει να κόψετε το τσιγάρο; --- Δεν νομίζω…


Καλές είναι οι προτάσεις, καλές είναι οι σκέψεις… για να γλιτώσουμε όμως από αυτό το νοσηρό κλίμα και όλα τα παρελκόμενά του, θα πρέπει να εντοπίσουμε την γενεσιουργό αιτία και να χτυπήσουμε το κακό από την ρίζα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που κόβεται το τσιγάρο: με το μαχαίρι!


Γενεσιουργός αιτία αυτής μας της κατάντιας, είναι η εκπαίδευση! Η ποιότητα της παρεχόμενης γνώσης και ο τρόπος με τον οποίο… διδάσκεται(;). Δεν έχουμε σχολεία. Δεν έχουμε Πανεπιστήμια. Δεν έχουμε εκπαιδευτικούς λειτουργούς που να μπορούν να εμπνεύσουν στα παιδιά κάτι το διαφορετικό… κάτι το λίγο καλλίτερο.


Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, που σκεπτόμαστε και σχεδιάζουμε το μέλλον μας, τα παιδιά που βρίσκονται στο νηπιαγωγείο θα είναι οι αυριανοί αποτυχημένοι συμμέτοχοι, μιας αποτυχημένης κοινωνίας, χωρίς ηθική, χωρίς αξίες, χωρίς προσανατολισμό και αυτή η κοινωνία, θα έχει παραδοθεί από εμάς!


Επιτέλους, ας το ομολογήσουμε. Στο σχολείο δεν μαθαίνουμε τίποτε άλλο, από το να γράφουμε και να διαβάζουμε. Η προσωπική πρόοδος και εξέλιξη του καθένα μας, συντελείται μόνον με προσωπικό κόπο και κόστος.


- Γι’ αυτό έχουμε μαϊμούδες τεχνίτες και απαίδευτους επιστήμονες.
- Γι’ αυτό έχουμε αντιγραφείς και όχι δημιουργούς.
- Γι’ αυτό έχουμε άρχοντες και όχι υπηρέτες.


Εκεί εντοπίζω το αίτιο και εκεί πρέπει να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας, αν θέλουμε «αύριο» τα πράγματα να είναι καλλίτερα. Από εκεί και ύστερα, το πώς θα αλλάξουν τα σχολεία, το πώς θα αλλάξουν τα Πανεπιστήμια, ποιο θα είναι το είδος της παρεχόμενης γνώσης και ποια τα ποιοτικά χαρακτηριστικά… με ποιον τρόπο θα παρέχεται και ποιες θα είναι οι εναλλακτικές επιλογές, αυτά είναι ζητήματα στα οποία η γνώμη του ενός δεν μπορεί να μετράει.


Ας εμφανιστούν και ας ασχοληθούν αυτοί που νομίζουν ότι είναι «σοφοί». Ας αποφασίσουν και ας προχωρήσουν σε πράξεις.

12 σχόλια:

kpap είπε...

Αγαπητέ Χρήστο,

"δεν έχουμε σχολεία. Δεν έχουμε Πανεπιστήμια. Δεν έχουμε εκπαιδευτικούς λειτουργούς που να μπορούν να εμπνεύσουν στα παιδιά κάτι το διαφορετικό… κάτι το λίγο καλλίτερο"

είμαι σίγουρος ότι ήσουν αρκετά φορτισμένος γιατι λες μεν αλήθειες αλλά βάζεις και όλο τον κόσμο στο ίδιο καλάθι. Μη ξεχνάς ότι ο δάσκαλος, ο γονιός, ο επιστήμονας και ο τεχνίτης είμαστε εσύ και εγώ.

Επειδή φαίνεσαι να τα έχεις ψιλοφιλοσοφίσει τα πράγματα, τι πιστεύεις ότι πρέπει να γίνει στην εκπαίδευση για να είναι τα πράγματα καλύτερα?

gerasimos είπε...

Αν σας προβληματίζει η σημερινή κατάσταση της παιδείας αλλά και της νέας γενιάς μας διαβάστε κι αυτό.

Christos Moissidis είπε...

Σας ευχαριστώ και τους δύο για τις παρεμβάσεις σας, τις οποίες θεωρώ πολύ χρήσιμες!

Αγαπητέ krap βρίσκω πολύ εύστοχο και προκλητικό – με την καλή έννοια – το ερώτημά σου. Δεν σου κρύβω ότι με έβαλες σε πολλές σκέψεις, σχετικά με τον τρόπο που θα πρέπει να απαντήσω.
Σίγουρα, δεν θα αναφερθώ και δεν θα υποστηρίξω προτάσεις του τύπου ιδιωτική ή δωρεάν εκπαίδευση, ούτε και θα εκμεταλλευτώ τον χρόνο σας με αναλύσεις περί εξωθεσμικών παρεμβάσεων στην παιδεία, αλλαγή βιβλίων και όλα τα συναφή.
Οπωσδήποτε, έχω σχηματοποιημένη άποψη κι έχω επίσης, δυο-τρεις προτάσεις για να διατυπώσω.
Πιστεύω, ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας στην καλλιέργεια και την πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου είναι ο ίδιος ο άνθρωπος! Άρα, θα πρέπει να ξεκινήσουμε από εκεί.
Για να επιτύχεις στο έργο σου, όποιο κι αν είναι αυτό, θα πρέπει να διαθέτεις δύο χαρακτηριστικά: α) να είσαι επαγγελματίας, β) να είσαι άνθρωπος.
Εφόσον αναφέρομαι σε εκπαιδευτικούς, θεωρώ αυτονόητο ότι ως επαγγελματίες θα πρέπει να διασφαλίσουν την συνεχή τους επιμόρφωση και οι ίδιοι να επιδιώξουν την διαρκή αξιολόγησή τους, όχι μόνον στις γνώσεις που διαθέτουν αλλά και στον ψυχισμό τους ούτως, ώστε να είμαστε σίγουροι ότι η γνώση που μεταφέρουν στα παιδιά, είναι όσο το δυνατόν πληρέστερη και από-φορτισμένη από προσωπικές σκέψεις και προκαταλήψεις.
Ως άνθρωποι, … φαντάζομαι ότι, κι εκείνοι το γνωρίζουν, έχουν να κάνουν με παιδιά και όχι με μηχανές. Αυτό, δεν φαίνεται να το κατανοούν εκείνοι οι οποίοι κάθε φορά, σχεδιάζουν την εκπαιδευτική πολιτική και αποφασίζουν για το περιεχόμενο των βιβλίων – που σε πολλές περιπτώσεις περιέχουν «άχρηστες» γνώσεις ή γνώσεις που δεν μπορούν να αφομοιωθούν από το διανοητικό επίπεδο των παιδιών.
Θα παρατηρείς ότι αναφέρομαι σε παιδιά. Ξεκινώ από τις μικρές ηλικίες, γιατί αυτές είναι και οι πιο σημαντικές!
Επειδή όμως δεν θα ήθελα να καταχραστώ τον χώρο των σχολίων, και καθώς το θέμα είναι αρκετά ενδιαφέρον, θα ετοιμάσω ένα άρθρο, στο οποίο θα απαντάω στο ερώτημά σου όσο καλλίτερα γίνεται. Ελπίζω να σου έδωσα μία πρώτη ιδέα της σκέψης μου και υλικό για την συνέχεια του διαλόγου.

gerasimos είπε...

Αγαπητέ Χρήστο, σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να αναρτηθεί ΚΑΙ ως πρόταση η 'εκπαίδευση ως γενεσιουργός αιτία της διαφθοράς'. Προτείνοντας, παραδείγματος χάριν, την βαθιά αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρουσα μια τέτοια πρόταση νομίζω.

marianaonice είπε...

Νομίζω ότι πράγματι η αλλαγή της κοινωνίας μας είναι θέμα εκπαίδευσης των παιδιών μας!! Όμως αυτό δεν είναι προσωπική ευθύνη των εκπαιδευτικών μας ή δεν είναι μόνον αυτό!! Η σημερινή γενιά των εκπαιδευτικών σχεδόν έχει εκπαιδευτεί με τον ίδιο τρόπο που εκπαιδεύει αυτή τα παιδιά μας!! Επομένως σ΄ αυτό το μοτίβο θα κινείται, όπως η χρυσόμυγα που πετά δεμένη στην κλωστή!! Όσο και να θέλει ο δάσκαλος τα όρια του είναι προκαθορισμένα και δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτά!!
Τι θέλω να πω;
Σκέφτηκε κανείς ότι η "τεχνοκρατική" πια εκπαίδευσή μας εντάσσεται σε ένα γενικότερο σχέδιο αυτών που κινούν τα νήματα αυτού του κόσμου, και εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους να βγάζουν τεχνοκράτες επιστήμονες και επαγγελματίες τεχνικούς που δεν θα σκέπτονται πολύ ούτε θα φιλοσοφούν! Μόνο θα δουλεύουν και θα αρκούνται στα ψίχουλα που θα τους πετούν και δεν θα έχουν μυαλό ούτε χρόνο να μιλήσουν, να διαμαρτυρηθούν, ή να δημιουργήσουν. Τι να σου κάνει ένας δάσκαλος χωρίς βιβλία, χωρίς σχολεία, χωρίς υποδομή γενικά;; Που να διδάξει και πως;
Η ευθύνη δεν είναι δική μας!! Κάποιοι μας κατευθύνουν και εμείς κοιμόμαστε και γκρινιάζουμε μεταξύ μας... Μάταια ζητείται ελπίδα φίλοι μου..

Christos Moissidis είπε...

Αγαπητέ Γεράσιμε, να σου πω την αλήθεια, το σκέφτηκα κι εγώ. Όμως, νομίζω πως αποτελεί περισσότερο θεωρητικό κείμενο, πάνω στο οποίο μπορούν να «χτιστούν» ιδέες και προτάσεις και όλο αυτό μαζί να καθοδηγήσει τον κάθε ενδιαφερόμενο προς την πιο ενδεδειγμένη κατεύθυνση. Και αυτή είναι πράγματι η απόλυτη αλλαγή του εκπαιδευτικού μας συστήματος και όχι οι κατά καιρούς διορθώσεις και παρεμβάσεις (ημίμετρα δηλαδή), είτε από την πολιτειακή ηγεσία είτε από την εκπαιδευτική κοινότητα.

Αγαπητή Μαριάννα, νομίζω, δεν είναι ακριβώς έτσι. Δεν πιστεύω πως υπάρχει ένα «σκοτεινό», «απόμακρό» «κέντρο εξουσίας» που κινεί τα «νήματα του κόσμου». Αντίθετα, έχω την πεποίθηση ότι η προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζουμε τα πράγματα – κυρίως τα σημαντικά – έχει εμποτίσει για τα καλά την κοινωνία μας με στοιχεία, όπως ο ωχαδερφισμός, η σκοπιμότητα και πολλές φορές την ηθελημένη άγνοια.
Έχεις όμως δίκιο όταν υποστηρίζεις ότι δεν φταίνε μόνον οι εκπαιδευτικοί. Όλοι φταίμε. Είτε γιατί κάνουμε κάτι, είτε γιατί κάνουμε απολύτως τίποτα! Δεν μιλάμε για ένα βιβλίο ή για ένα μάθημα. Μιλάμε για την διαφθορά στην κοινωνία μας. Άρα, το πρόβλημα δεν είναι μόνο εκπαιδευτικό, πρακτικό δηλαδή. Είναι και πολιτικό και κοινωνικό και πολιτισμικό και θρησκευτικό, επομένως, και ηθικό!
Αν προσδιορίσουμε και αναγνωρίσουμε που ακριβώς εντοπίζεται το έλλειμμα μας, τότε μπορούμε να προτείνουμε και ξεκάθαρες λύσεις, οι οποίες μπορούν να έχουν και διάρκεια στην εφαρμογή τους.
Θα προσπαθήσω – έστω και σήμερα αν είναι δυνατόν – ν’ αναρτήσω ένα άρθρο σχετικά με τις προτάσεις που θα μπορούσα να διατυπώσω ούτως, ώστε να μπούμε στην διαδικασία ενός πρακτικού σχολιασμού και να κρατήσουμε έτσι το ενδιαφέρον αμείωτο καθώς, ο ρόλος της παιδείας στην ανάπτυξη του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι, είναι καταλυτικός!

gerasimos είπε...

Χρήστο δες αν θες και έχεις χρόνο το τελευταίο μου ποστ στο μπλογκ μου. Έχει ανοίξει στα σχόλια μια συζήτηση περί παιδείας που κινείται πιστεύω γύρω από τους ίδιους προβληματισμούς που μόλις εξέφρασες.

Trifon Triantafillidis είπε...

@Christos Moissidis

Ξέρεις Χρήστο, θα μπορούσα να γράψω ένα παρόμοιο κείμενο με το δικό σου και να κατέληγα στο συμπέρασμα ότι δεν έχουμε καλή εκπαίδευση επειδή η κοινωνία μας είναι διεφθαρμένη. Κάποιος τρίτος θα μπορούσε να πει ξέρεις, αυτό που φταίει είναι ότι η οικονομία μας δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει την ανάλογη εκπαίδευση και κάποιος τέταρτος να πει ότι η οικονομία μας δεν μπορεί να αναπτυχθεί γιατί έχουμε διαφθορά και κακή εκπαίδευση.

Θα καταλήγαμε έτσι σε μια σειρά από ερωτήματα του τύπου «η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα» και η κουβέντα αυτή δεν νομίζω ότι θα μας πήγαινε πολύ μακριά.

Δεν διαφωνώ με όσα λες. Θέλω απλά να σου προτείνω και μια λίγο διαφορετική οπτική. Συμφωνώ ότι η εκπαίδευση παίζει τον ρόλο της, εγώ αυτόν τον ρόλο τον βλέπω λίγο διαφορετικά. Εξηγούμαι:

Οι κοινωνίες δεν είναι σύνολα από άτομα, από επιδιώξεις, από συμφέροντα, από ανταγωνισμούς. Είναι όλα αυτά, αλλά είναι και κάτι παραπάνω. Είναι και κοινά όνειρα, είναι και κοινά ιδεολογήματα είτε στο επίπεδο του πραγματικού είτε στο επίπεδο του φανταστικού. Η συγκολλητική ουσία που διατηρεί τον κοινωνικό ιστό δεν είναι σύνταγμα, νόμοι, ρυθμίσεις, διατάγματα, κανονισμοί και υπουργικές αποφάσεις. Είναι όλα τα προηγούμενα τα αναγόμενα στο τομέα της ιδεολογίας και της συνείδησης.

Δεν προτείνω να γαλουχήσουμε τα παιδιά μας με τον μαρμαρωμένο βασιλιά. Πρέπει κάτι όμως να βάλουμε στην θέση του σαν συλλογικό όνειρο. Πες το «σύγχρονη Ελλάδα», «κοινωνικό κράτος», «νέα εθνική προοπτική», κάπως πες το. Σε κάποιο συλλογικό όνειρο όμως πρέπει να πιστεύουμε. Είναι αυτό το συλλογικό όνειρο που μπορεί να κάνει το ξεχωριστό άτομο να ξεφύγει από τα όρια του μικρού του εαυτού και να ψηλώσει λίγο.

Ο ρόλος της εκπαίδευσης, πέρα από τις γνώσεις, για μένα είναι και αυτός. Να εμφυσήσει το συλλογικό μας όνειρο. Χωρίς αυτό είμαστε χαμένοι.

Christos Moissidis είπε...

Αγαπητέ Τρύφωνα, ομολογώ ότι με πρόλαβες και με εκπλήσσεις ευχάριστα! Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου και να είσαι σίγουρος πως τέτοιες σκέψεις δεν διαφεύγουν από το μυαλό μου.

Όπως είχα σημειώσει και πιο πάνω, στο κείμενο που έχω ετοιμάσει σχετικά με τις προτάσεις μου, αναφέρομαι και σε αυτά που εσύ επισημαίνεις.

Σημασία, πάντως, έχει και από ποια μεριά βλέπεις τα πράγματα, αλλά και αν είσαι σε θέση να δεις και τις άλλες πλευρές. Έχεις δίκιο για το "συλλογικό όνειρο". Ελπίζω να βοηθώ κι εγώ με την κοινωνική συμμετοχή μου.

Όμως, δεν είμαι πολιτικός. Επέλεξα να μην είμαι… τουλάχιστον προς το παρόν! Πολύ φοβάμαι, ότι η δική μου "μικρή" σκέψη και "μικρή" παρέμβαση, δεν είναι ικανές από μόνες τους να αλλάξουν όλα όσα με ενοχλούν και ενοχλούν και τους ανθρώπους γύρω μου.

Φαντάζομαι, ο καθένας αισθάνεται μόνος τους σε αυτήν την διαδικασία...

Σε παρακαλώ, διάβασε την ανάρτηση που μόλις θα δημοσιοποιήσω και θα χαρώ πάρα πολύ να δεχτώ σχόλια και θετικά και αρνητικά!

gerasimos είπε...

Δεν είναι μόνο η οικονομία... αλλά και οι οικογένεις των παιδιών που παίζουν τεράστιο ρόλο στο τι 'υλικό' έχουν κατόπιν στα χέρια τους οι δάσκαλοι. Αλλά και πολλοί άλλοι παράγοντες. Άρα ασφαλώς δεν είναι θέμα κότας και αυγού, οικονομίας και παιδείας. Υπάρχουν παραπάνω από μια κότες σε αυτή την περίπτωση.

gerasimos είπε...

"Τhe Greek dream"? Χμμ

Trifon Triantafillidis είπε...

Γεράσιμε

Αυτό εννοώ, είναι παραπάνω από μια κότα (βλέπε αιτία-αποτέλεσμα).

Όλα αλληλοσυμπλέκονται με όλα, αλλά με το να γενικεύουμε δεν πάμε πουθενά.